Salim KOÇAK
gazeteci - yazar
YAŞINIZA TESLİM OLMAYIN. Çünkü bir kitap çalışması için sohbetler yaptığımız ünlüler diyorlar ki:
"Yorduk sizi" deyince; "Beni yoracak adam daha anasının karnından doğmadı" diyordu 89 yaşındaki eskimeyen eskilerden, TEMA Vakfının neredeyse her şeyi demek olan Hayrettin Karaca... Yer; Yalova'daki Karaca Arboretum.
Halit Kıvanç’a sorduk : “Sizin gibi yaşı ilerlemiş olanlara ne gibi tavsiyeleriniz olur?” Cevap :
“YİĞİTLİK GÖSTERİSİ YAPMAMALI”
Yaşlılık kavramında devrim yapan adamlardan Hakkı Devrim ile...
Rahatsız oldğu için ikimizin de sağlık maskesi taktığı, doktoru fotoğraf çekilmesini daha zararlı gördüğünden birlikte resim de çektiremediğimiz görüşmede Şu Çılgın Türkler’in yazarı, 81 yaşındaki Turgut Özakman’dan müthiş iddia :
“100-200 BİN SAYFAYI AKLIMDA TUTTUĞUMU BİLİRİM”
Ülkemizde psikiyatrın duayeni kabul edilen 83 yaşındaki ihtiyar delikanlı Prof. Dr. Özcan Köknel; "Biraz spekülasyon da olsa yaşlılık yoktur" diyor.
1914 doğumlu, ünlü sümerolog Muazzez İlmiye Çığ; Ataköy'deki mütevazı evinde, eşim Sevinç'le aramızda.. "Bir Latin şairi 'Yaşlılık ölümden daha korkunçtur' demiş, öyle mi?" deyince, hiç beklemeden geldi cevabı : "Halt etmiş!"
Halt ettiğinin en çarpıcı kanıtı da kendisi değil mi?...
Hem "Tarihçilerin Kutbu," hem de "Tüm Zamanların Alimi" olarak bilinen 95 yaşındaki büyük tarihçi Prof. Halil İnalcık "Tarih; sadece insanlığın veya milletlerin tarihi demek değildir" dedi ve ekledi :
"HER İNSANIN ÖMRÜ BİR ÜRETİM TARİHİ OLMALIDIR"
Yaptığı binbir çeşit hizmetle Edirneliler'in 90 yaşındaki "Ratip Abi"si Dr. Ratip Kazancıgil ile Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Hasnesindeki odasında... Cennet istemediğini söylüyor ve ekliyor :
“ÇÜNKÜ ORADA ÇALIŞMA YOK”
Fotoğrafçılığın duayeni, ünü snırlarımızı aşan Ermeni asıllı Türk Ara Güler’e “Yaş yetmiş olunca iş gerçekten bitmiş oluyor mu?” diye sorunca ağzımızın payını hemen alıyoruz :
“BERTRAND RUSSEL EN GÜZEL ESERLERİNİ
DOKSAN YAŞINDAN SONRA YAZDI, BE!..”
Takvim yaşı 82, gazeteci Leyla Umar’ın. Ama ruh yaşı için bu rakamı tersinden okumalı. Nasıl olmuş bu? “Çünkü,” diyor ve ekliyor :
“NEŞEYİ SEVİYORUM”
Gençlerle Kaz Dağlarına tırmanacak kadar genç kalabilmiş 86 yaşındaki Fazilet Tunçkanat işin sırrını açıklıyor :
“HER ZAMAN GENÇLERLE BİRLİKTE OLMAK”
Ünlü işadamı Hamdi Akın'ın (soldaki) 86 yaşındak annesi Hikmet Akın'a; "Siyasi konuları da takip eder misiniz?" diye sorduk. Cevap :
"EDERİM TABİİ. SİYASET DEMEK, MEMLEKET MESELESİ DEMEKTİR."
82 yaşındaki mimar Altay Erol “Yorulunca ütü yaparım. Cam silerim. Ortalığı toplarım. Bulaşık yıkarım,” diyor.
“ÇÜNKÜ BEN YORULUNCA, YORGUNLUĞUMU BİR BAŞKA İŞLE GİDERİRİM”
Beyti Restoran’ın sahibi, 82 yaşındaki Beyti Güler’e; “Bütün bu yoğun iş temponuza rağmen arada sırada yalnızlık hissettiğiniz olur mu?” diye sormuştuk ki “O da neymiş?” der gibi baktı yüzümüze : “İŞSİZ BİR DAKİKAM, BİR SANİYEM YOK”
85 yaşındaki eski muhtar Ekrem Möröy yaşlanmamasının sırrını “Gençlerle arkadaşlık yapmak” diye açıklıyor ve ekliyor :
“BENİM BÜTÜN ARKADAŞLARIM BENDEN EN AZ ELLİ YAŞ GENÇTİR”
Kendisi gibi yazar olan Pınar Kür'ün annesi, 97 yaşındaki İsmet Kür’e sorduk : “Size böylesine yaşama gücü veren başlıca kaynak nedir?”
“İNSANIN YAKIN ÇEVRESİNDEN SEVGİ, SAYGI GÖRMESİ”
1916 doğmlu yakın tarih tarihçisi ve araştırmacı İsmet Bozdağ'a "Yaşlılık nedir?" diye sorunca çok çarpıcı bir cevap verdi :
"YAŞLILIK ÖZGÜRLÜKTÜR"
Ülkemizde “Akupunkturun Babası” olarak bilinen 89 yaşındaki Dr. Nüzhet Ziyal; “Ben yaşlandığımın pek farkında bile değilim” diyor ve ekliyor :
“ÇÜNKÜ HUZURU DEVAMLI ÇALIŞMADA BULAN BİR İNSANIM.”
85 yaşındaki ünlü antropolog Prof. Bozkurt Güvenç “Ruh; çizgilerden bağımsız olarak otuzunda yaşlı, yetmişinde genç olabilir” diyor ve ekliyor :
“UMUTLAR KADAR GENÇ, KORKULARIMIZ KADAR YAŞLIYIZ”
Hanife Özgül... Tekirdağ'ın Saray ilçesinden. 94 yaşında. Hâlâ doktor yüzü görmemiş... Yoğurtla filan arası pek iyi değil ama, ömrünce çok yediği bir şey var : KURU SOĞAN
Celal Bayar’ın kızı Nilüfer Gürsoy’u İst. Çiftihavuzlar'daki Celal Bayar Köşkünde ziyaret ettik. “İlerlemiş yaşınıza rağmen neden hâlâ bu kadar meşguliyetleriniz var?” diye sorduk. Cevap :
“MADEM YAŞIYORUZ, GÜNÜMÜZÜN İÇİNDE OLMAMIZ LAZIM”
Tacettin Başar bir işçi emeklisi ve 90 yaşında. Buna rağmen kendini yaşlı kabul etmiyor, “Neden?” sorusuna verdiği cevapla da yaşlılığa belki en doğru tanımı getiriyordu :
“DÜŞKÜN DEĞİLİM DE ONDAN”
39 yıldır Türkiye Tekstil Sanayii İşverenleri Sendikası Genel Başkanlığı yapan ve bu konuda bir rekoru elinde tutan, 81 yaşındaki işadamı Halit Narin'e yaşlılığın ne olduğunu sorunca dedi ki : "
"BEN BUSORUYA CEVAP VERMEM, ÇÜNKÜ BİLMİYORUM"
“Ben emekli olduktan sonra daha fazla kitap yazdım” diyen 85 yaşındaki Prof. Doğan Kuban’dan yaşlılara ders :
“24 SAAT, BENİM İÇİN 24 SAATLİK ÇALIŞMA DEMEK”
Politika hayatımızın emekli duayenlerinden 86’lık Cevdet Akçalı’dan yaşlılığa farklı bir boyut :
“YAŞLILIK, ‘BEN İŞE YARAMIYORUM’ DEDİĞİN ZAMAN GELİR”
Türk Tiyatrosunun en önde gelen duayenlerinden 83 yaşındaki Haldun Dormen “O kadar çok yapılacak işim var ki” diyor ve ekliyor :
“BENİM YAŞLANMAYA VAKTİM YOK”
85. yaşına girmiş olan emekli tüccar Hulûsi Özdemir’e yaşlılığın tanımını sorduk. İşte cevap :
“YAŞLILIĞIN NE OLDUĞUNU BİLMİYORUM Kİ...”
81. yaşındaki ev hanımı Müzeyyen Göçen’e “Bu yaşta bu kadar sağlıklı ve güleryüzlü olmanın sırrı nedir?” diye soruyoruz. Cevap :
“SABIRLI VE HOŞGÖRÜLÜ OLMAK”
85 yaşına gelmiş olan yazar Talip Apaydın; “İnsanoğlu yaşlandım deyip kendini bırakmamalı,” dedikten sonra ekliyor :
“HER YAŞTA YAPILABİLECEK ŞEYLER VAR”
1910 doğumlu emekli öğretmen Cihan Ulusoy’a sağlık, huzur ve mutluluğunun başlıca kaynağını sorduğumuzda cevabı tek kelimelik oldu : “HOŞGÖRÜ”
"İyi düşünmek iyidir. Hayır işlemek daha da iyidir" diyen ve diriliğini buna borçlu olduğunu söyleyen 101 yaşındaki resmen emekli, ama çalışmaktan emekli olmayan imam Ali Yıldırım hocamızla bir dostunun evinde...
Uzun ve sağlıklı yaşamayı ruhların okşanmasında gören ve iki yıl sonra asırlık çınar olacak olan Suzan Övünç, hâlâ böylesine güzel ve sağlıklı gülebilen biri...
Yardımseverliği nedeniyle “muhtarlıkta oturmayan muhtar” olarak tanımlanan ve bu nedenle büstü de dikilen 94 yaşındaki Anadoluhisarı muhtarı Nazmiye Korkmazlar; “Yorgunluğu hiç kabul etmedim ki dinlensem” diyor ve ekliyor :
“YORULDUM DEDİĞİMİ DUYAN YOKTUR”
65 yaşından sonra 33 kitap yazan, eski bakanlardan, 95 yaşındaki Cahit Kayra; “Hiçbir zaman kendimi yaşlı hissetmedim” dedikten sonra devam etti :
“65 YAŞINDAN SONRA HAYATA YENİDEN BAŞLADIM”
Eskişehr'de yaşayan ve yaşını hiç göstermeyen 94 yaşındaki Milli Piyango bayii Cuma Yaşar’a “Şu yaşa gelmişsiniz, neden hâlâ çalışmak istiyor da köşenize çekilip keyfinize bakmıyorsunuz?” deyince; “Ne diyorsun sen?” der gibi bakıyor yüzümüze :
“O ZAMAN YAŞAYAMAM Kİ...”
105’lik Ali Osman Barut’tan uzun yaşamanın sırrıi :
“O KADAR EZİKLİK İÇİNDE İSYAN ETMEDİM”
Türkiye’nin 2. Türkân Saylan’ı, 86 kitabın yazarı ve emekli öğretmen Hüseyin Hüsnü Tekışık, yaşlanmanın yönetilebilir bir süreç olduğunu söyledikten sonra ekliyor :
“BİLHASSA GENÇLİK DÖNEMİ ÇOK İYİ DEĞERLENDİRİLMELİ”
Türkiye Bilimler Akademesi şeref üyesi Prof. Bahattin Baysal (88) ile İst.-Ataşehir'deki evinde...“Tam kapasiteyle değilse de hâlâ çok iyi çalışabiliyorum” diyor ve ekliyor :
“BÖYLECE KEYFİMİ SÜRÜYOR, HAYATIMI YAŞIYORUM”
Evrensel Mevlâna Aşıkları Vakfı başkanı Hasan Çıkar Dede’ye “Yaşlılık nedir sizce?” diye sorunca; “İnsan, Allah’ın temsilcisidir,” diyor ve ekliyor :
“ALLAH’TA İSE YAŞLILIK YOKTUR”
Siyaset dünyamızın duayenlerinden ve eski Milli Savunma Bakanlarından Sadettin Bilgiç... Neredeyse geçirmedik ameliyat ve hastalık kalmamış ve 91 yaşında... “Dört basamaklı merdiveni bile ancak iki kişinin kolumdan tutmasıyla çıkabiliyorum,” diyor ama, buna rağmen hâlâ köşesine çekilmiş değil. Yazıyor, okuyor, tartışıyor, üretiyor. Kısacası; "hayatın içinde hâlâ varım," demeye devam ediyor.
Eski İçişleri Bakanlarından ve GS kulübü başkanlarından 96 yaşındak " ihtiyarlamayan delikanlı" Dr. Ali Tanrıyar ile Levent'teki Galatasaraylılar Derneği Lokalinde...“Yürümem biraz zorlaştı ama,” dedi ve ekledi :
“BEN KENDİMİ YAŞLI HİSSETMİYORUM”
107 yaşındaki Tekirdağ-Saray'lı Mehmet Uygur’un bir mesajı var :
“HALİMİZ, HATIRIMIZ SORULSUN, BAŞKA BİR ŞEY İSTEMEYİZ”
Türkiye’nin ilk Kültür Bakanı, Bilkent Ünv. Edebiyat Fak. Dekanı Prof. Talât Halman’dan iyi yaşlanmanın formülü
“YAŞLANARAK İHTİYAR OLMAMAK; ÇALIŞARAK BAHTİYAR OLMAK”
91 yaşındaki İsa Kara’ya bu yaşa gelmeyi neye borçlu olduğunu sorduk. “Önce maneviyat dedi,” sonra da ekledi :
“AZ YEMEK, UZ UYUMAK, AZ KONUŞMAK”
Bir yıl sonra 90 yaşına basacak olan TÜRKİYE'NİN NEŞESİ AYDIN BOYSAN ile Bebek sırtlarındaki evinin balkonunda...
90 yaşındaki Prof. İlhan Başgöz; “İnanıyorum ki emekli olursam ölürüm,” demekle kalmıyor, bir de pekiştirme gereği duyuyor söylediğini :
“BİR ŞEY YAPMADAN DURURSAM, ÖLÜRÜM”
Geçtiğimiz 5 Şubat 2011'de 90. yaşını geride bırakan, Nazım Hikmet'in mapusane arkadaşı da olan ünlü ressam İbrahim Balaban; “Ben yaşımı hiç düşünmem ki!.. Aklıma bile gelmiyor. Niçin gelsin?" diyor ve ekliyor :
"ONU YAŞLILAR DÜŞÜNSÜN"
Uluslararası Ankara Müzik Festivalini de düzenleyen Sevda-Cenap And Müzik Vakfı Başkanı, işadamı, 82 yaşındaki Mehmet Başman diyor ki :
“EĞER BÜTÜN İŞLER TIKIRINDA OLSA BEN SIKILIRIM”
Türk siyasi hayatının duayenlerinden, eski Devlet, İçişleri ve Milli Savunma Bakanlarından 1928 doğumlu İsmet Sezgin diyor ki :
"BUGÜNKÜ SAĞLIĞIMI SANATA, KÜLTÜRE OLAN İLGİME BORÇLUYUM"
Dr. Haydar Dümen’e aşkı sorduk. Cevap :
"AŞK GÜZELDİR AMA, SEVGİ DAHA BİR MANEVİDİR. DAHA BİR SAYGINLIK İÇERİR."
94 yaşındaki işadamı Mehmet Özgül’den inanılmaz iddia :
“BEN HÂLÂ BENİMKİNİ BAŞTAN ÇIKARABİLİYORUM.”
83 yaşındaki tarihçi Prof. Mine Erol “Hayatta beklentisiz yaşanmaz” dedikten sonra ekliyor :
“YAŞLILIK; İNSANIN HAYATTAN VAZGEÇMESİDİR”
İnanmak zor da olsa hâlâ zeybek oynayan, dans dersleri veren, her saati dolu, 99 (yazıyla; doksandokuz) yaşındaki ressam ve müzisyen Hüsnü Baykara’ya sorduk : “Yorulmuyor musunuz?” Cevap :
“BEN ÇALIŞMAZSAM YORULURUM”
1916 doğumlu, hocaların hocası arkeolog Prof. Dr. Nimet Özgüç; “Zihin zaafa uğramadıkça” diyor ve ekliyor :
“YAŞLILIKTA ENERJİ GENÇLİKTEKİNDEN FAZLA OLUYOR”
Bu kez yolumuz Ankara'ya düşmüştü. 70 yaşından sonra kitap yazmaya başlayan 87 yaşındaki Şûle Füsun Erkun’a yaşlılığın nasıl bir şey olduğunu sorunca şaşkınlıkla karşıladı sorumuzu :
“YAŞLILIĞI TATMADIM Kİ BİLEYİM”
82 yaşındaki, Türkiye'nin yaşayan en önemli sanatçılarından ressam Burhan Doğançay ile.. 80 alt sınırını kabul etmediği, 70'e çekersek kabul edeceğini söyleyerek röportaj vermeyi kabul etmedi..
Sadrazam Sokullu Mehmet Paşa'nın torunlarından ünlü cerrah Prof. Dr. Erdoğan Yalav ile Nişantaşı'ndaki evinde... Gençleri kastederek; “Onlar bana sordukları sorularla beni genç kılıyorlar” diyor ve ekliyor :
“ONUN İÇİN HÂLÂ GENÇLERİN PEŞİNDEYİM”
İsmail Pekgün. 89 yaşında. Melâmilik inancına dahil. Yüksek makina mühendisi. "Yaşlılığımla alay ettiğim için yaşlılık hissetmiyorum," diyor. Kansere bile yakalanmış ama, hiç umurunda değil. Hâlâ pür neşe... Bu insanlardan öğrenecek çok şey var.
91 yaşındaki İstanbul hanımefendisi Bedia Dömbekçioğlu ile Kartal'daki Elele Huzurevinde... Onu dinledikçe ayakta durmanın bir başka yolunu daha düşünüyorsunuz :
YAŞAMA TUTUNMADA ACIYI KATIK EDİNMEK